Mijn lieve oude moeder (10): "En niet het snijden doet zo'n pijn ..."

Deze en de volgende dichtregel van Vasalis, hoe ondraaglijk waar zijn ze bij vlagen. Ik schenk de lezer van mijn blog eerst het hele gedicht, opdat de ware schoonheid van deze poëzie niet verloren gaat:

Sotto voce

Zoveel soorten van verdriet,

ik noem ze niet.

Maar één, het afstand doen en scheiden.

En niet het snijden doet zo'n pijn,

maar het afgesneden zijn.

Nog is het mooi, 't geraamte van een blad,

vlinderlicht rustend op de aarde,

alleen nog maar zijn wezen waard.

Maar tussen de aderen van het lijden

niets meer om u mee te verblijden:

mazen van uw afwezigheid,

bijeengehouden door wat pijn

en groter wordend met de tijd.

Arm en beschaamd zo arm te zijn.

M. Vasalis

uit: Vergezichten en gezichten,

Van Oorschot 1954

Nu, twee maanden na de uitvaartplechtigheid, kan ik heel goed naar de stukken van Bach luisteren, die Roosje voor die gelegenheid had uitgezocht ("Ik wil graag een plaatje aanvragen ..."): "Erbärme dich" uit de Mattheus Passion en het Dubbelconcert voor twee violen. Maar bij het horen van Shaffy Cantate schiet ik vol; ik realiseer me dat de sixties nu echt voorbij zijn en vijftig jaar in het verleden liggen: ik kan ze niet meer met mijn moeder delen. Hoe uitbundiger Shaffy, hoe melancholieker ik word.

"'t geraamte van het blad" uit Vasalis' gedicht raakt me zeer: ik had op eigen houtje nog één muziekstuk toegevoegd aan het programma: "les feuilles mortes" van Yves Montand. Dit stuk vormde een mooie traite-d'union tussen de Franse lessen van Roosje in de jaren zeventig en haar uitgemergelde kleine lichaam in het veel te grote bed van het hospice. "Het grote bed" is, zoals al gememoreerd, de favoriete metafoor van Jacques Brel voor de dood: het grote bed dat ieder van ons ooit zal ontvangen.

Vanmorgen zwom ik, zoals ik dat zo vaak deed, een kilometer. Ineens vond ik het heel vreemd dat het zwembad zo indrukwekkend hetzelfde was als voordat Roosje was doodgegaan. Je kunt ook heel goed zwemmen zonder dat je een moeder hebt ...