Mijn lieve oude moeder (2): een val, een bekken, een slotakkoord

"Er zijn me een paar dingen overkomen, -niet alleen de dood van mijn moeder." Deze beginzin van "Twee vrouwen" van Harry Mulisch blijft door mijn hoofd spoken. Op 2 april jl. 's middags om 11 minuten over half vier overleed Roosje van Pelt-Post in hospice Het Vliethuys in Voorburg; ze was bijna 85 jaar oud.

Drie weken en één dag eerder was ik met haar in ziekenhuis Leyenburg voor het maken van röntgenfoto's van haar bekken en haar heupen. De huisarts had haar gestuurd en een ambulance geregeld, nadat de thuiszorgorganisatie had aangegeven dat de situatie niet meer te verantwoorden was: "uw moeder wordt steeds minder mobiel". Toen we het huis verlieten, rond een uur of één op 11 maart, had ik het bange vermoeden dat ze er voor het laatst vertrok.

De SEH-arts in Leyenburg vertelde haar dat ze een scheurtje in haar bekken had. Daarmee had ze thuis na een val op de harde keukenvloer nog een week rondgescharreld. Eerder had de huisarts gezegd dat ze of in het ziekenhuis zou blijven of naar een kamer in een verzorgingshuis zou gaan, naar huis terug was op dit moment geen optie.

Als een bang klein vogeltje lag ze op een bed in de gipskamer van de SEH-afdeling van het ziekenhuis te wachten op de ligtaxi, een mooi eufemisme voor de ambulance die haar naar Houthage zou brengen, een verzorgingshuis, vanuit het ziekenhuis halverwege op weg terug naar huis. Maar wat letterlijk zo was, bleek figuurlijk een heel ander verhaal: bij aankomst in het verzorgingshuis wilde ze niets meer: niet meer eten en al helemaal niet mobiliseren en revalideren. Ze wilde niet meer leven.

Intuïtief heb ik in het ziekenhuis twee foto's van haar gemaakt. Op de eerste zit ze te wachten bij de afdeling radiologie (er was nog een röntgenfoto mislukt, die werd nog een keer overgemaakt) en op de tweede ligt ze op de gipskamer te wachten op de ligtaxi. Later in het verzorgingshuis heb ik ze haar laten zien en haar gezegd dat ze, volgens mij, ergens tussen die twee foto's een knop heeft omgezet: "Niet naar huis terug? Dan ook nergens anders meer naar toe." Ze keek me doordringend aan en zei: "dat heb je goed gezien, jongen."